بازی دو سر باخت در دوستی های مجازی
گرایش روز افزون به حضور در فضای مجازی و شکل گیری روابط مختلف به تهدیدی جدی برای سلامت جامعه و بستری برای انواع جرائم اخلاقی تبدیل شده است. کارشناسان معتقدند افرادی که در فضای واقعی ارتباط میان فردی مناسبی ندارند به چنین روابطی گرایش بیشتری پیدا می‌کنند.
میثاق بدیعی مقدم- گرایش روز افزون به حضور در فضای مجازی و شکل گیری روابط مختلف به تهدیدی جدی برای سلامت جامعه و بستری برای انواع جرائم اخلاقی تبدیل شده است. کارشناسان معتقدند افرادی که در فضای واقعی ارتباط میان فردی مناسبی ندارند به چنین روابطی گرایش بیشتری پیدا می‌کنند. قریب ۱۵ سال است که چت روم ها و پس از آن شبکه های اجتماعی همچون فیس بوک و گوگل پلاس برای برقراری تعاملی دو سویه به یکی از شاخصهای اصلی ارتباطات میان فردی اضافه شده است. فضایی که با کمک فناوریهای روز و تکنولوژی پیشرفته رو به گسترش است و امکانات جدیدتری را در اختیار کاربران خود قرار می دهد و آنها را مجذوب این فضای جدید می کند.
دسترسی به اینترنت و کاربرد آسان تر از چنین فضاهایی از یک سو و جذاب بودن و تازگی داشتن چنین محیط هایی از سوی دیگر موجب شده که سالانه میلیونها نفر در جهان عضو فضاهایی همچون چت روم ها و فیس بوک شوند و ساعتهای زیادی از وقت خود را در تعامل با اعضای دیگر سپری کنند. افرادی که معمولا شناختی در عالم واقعیت از یکدیگر ندارند. هم اکنون آمار دقیقی در کشورمان در مورد تعداد کاربران اینترنتی که عضو چت روم ها و یا شبکه های مجازی دیگر هستند ارائه نشده و مشخص نیست که چند درصد از جوانان وقت خود را صرف آن می کنند. ولی مسئله‌ای که کاملا مشخص است این که کارشناسان امور اجتماعی و روانشناسان بارها در مورد مخاطرات استفاده جوانان و به خصوص نوجوانان بدون نظارت و آگاهی والدین و با مربیان از این ابزارهای جدید را گوشزد کرده‌اند.
هویت هایی که از زیر بوته
به عمل می آیند!
آسیب شناسان اجتماعی معتقد هستند استفاده نادرست از فضاهای چت ناشی از برطرف نشدن نیازهای طبیعی نوجوانان و جوانان است که این پدیده از این نظر می تواند خطرناک باشد.
علیرضا جوادی در این زمینه می گوید: باید مسئولان فرهنگی کشور تلاش کنند زمینه های برآورده شدن نیازهای نوجوانان و جوانان فراهم شود تا گرایش آنها به چنین فضاهای مخاطره آمیزی کاهش پیدا کند.به گفته وی به طور کلی فضای مجازی نه تنها برای جوانان جذابیت دارد بلکه برای افراد بزرگسال نیز جذابیت ایجاد کرده و موجب می شود افراد ساعتها از اوقات کاری و حتی فراغت خود را در این زمینه صرف کنند. این جامعه شناس می افزاید: اما درباره شبکه های اجتماعی و فضاهای مجازی گفتگو این نکته وجود دارد که افراد بدون اینکه نیاز باشد چهره واقعی خود را نشان دهند می‌توانند با افراد دیگر در تماس باشند و با آنها مکالمه کنند و خود غیر واقعی شان را که همیشه به آن تمایل دارند بروز دهند. از سویی تحقیقات نشان می دهد که افرادی که در فضای واقعی، ارتباط میان فردی مناسبی ندارند به چت روم ها گرایش بیشتری پیدا می کنند. همچنین به گفته دبیر انجمن حمایت از سلامت و بهداشت روان جامعه براساس آخرین آمار منتشرشده از سوی موتور جستجوگر گوگل استفاده از فضاهای چت روم در بین جوانان ایرانی، عربستانی، پاکستانی و هندی در بین کشورهای آسیایی بیش از سایر کشورها است!
فضای مجازی
بهشت اغفال کنندگان
از سویی کارشناسان عوارض ناشی از استفاده از چت رومها و فیس بوک را بالا و در برخی از موارد غیرقابل جبران عنوان کردند. در این میان در سالهای اخیر نیزمسئولان نیروی انتظامی از افزایش پرونده های ناشی از اغفال دختران و زنان از طریق فضاهای مجازی خبر داده بودند.
علیرضا جوادی با بیان اینکه دوستیهای مجازی بر مبنای واقعی و صحیحی بنا نشده اند در این باره می گوید: برخی در این فضا سعی می کنند شخصیت قدیس، پاک و بدون نقصی از خود ارائه دهند که ممکن است برعکس شخصیت واقعی آنها باشد. این جامعه شناس با بیان این مطلب می افزاید: بخش قابل توجه ای از کاربران فضاهای مجازی همچون چت روم ها برای عقده گشایی های روانی خود اقدام به ارتباط گیری می کنند و صحنه های شدید عاطفی و احساسی و حتی جنسی از خود بروز می دهند. بنا بر اظهار جوادی در این فضا افراد بدون اینکه نیاز باشد چهره واقعی خود را نشان دهند می توانند با افراد دیگر در تماس باشند و با آنها مکالمه کنند و خود غیر واقعی شان را که همیشه به آن تمایل دارند بروز دهند. از سویی تحقیقات نشان می دهد که افرادی که در فضای واقعی، ارتباط میان فردی مناسبی ندارند به چت روم ها گرایش بیشتری پیدا می کنند.
فیلترینگ به تنهایی کافی نیست
اکنون برخی از کارشناسان اجتماعی عنوان می کنند که فیلترینگ کردن چت روم ها و فیس بوک و ممانعت از استفاده از آن برای جوانان می تواند تنها راه حل کاهش مضرات و آسیبهای ناشی از آن باشد اما برخی دیگر از جامعه شناسان و روان شناسان این عقیده را ندارند و معتقدند باید راه حل های مناسب در این زمینه ارائه شود.
جوادی با تاکید بر اینکه نمی توان با فیلتر کردن یا بستن چت روم ها از ارتباط گیری افراد ممانعت کرد گفت: تنها راه حل کاهش آسیبهای اجتماعی ناشی از چنین فضاهایی که در برخی از موارد که گاهی منجر به کلاهبرداری و یا تجاوز عنفی هم می شود این است که جوانان را نسبت به این فضا و آسیبهای آن آشنا و این موارد را مدام به آنها گوشزد کنیم.
وی انزوای اجتماعی، جدایی از خانواده و در نهایت افسردگی های شدید را از عواقب استفاده از فضاهای چت روم می داند و تاکید می کند: تنها راه حل اساسی و مهمی که برای کاهش معضلات ناشی از چت رومها وجود دارد این است که خانواده ها و معلمان نحوه استفاده درست از این فضاها را برای نوجوانان تبیین کنند.این جامعه شناس معتقد است والدین باید رایانه را در نقطه ای از خانه قرار دهند که هنگام استفاده فرزندانشان در معرض دیدشان باشد.
پیامدهای مثبت
آموزش و آگاه سازی
جوادی درباره راهکارهای آموزشی معتقد است: آموزش در این باره همچون تیغ دو لبه است و پیامدهای مثبت و منفی را در کنار هم دارد. از یکسو برای کسانی که تا کنون گرایشی نسبت به این موضوع نداشته اند می تواند جذابیت ایجاد کند و از سوی دیگر می تواند به کاربران فعلی آگاهی لازم را ارائه دهد.این کارشناس مسائل اجتماعی ادامه داد: آموزشها در این زمینه بسیار دقیق و حساس بوده و مخاطب شناسی، نحوه آموزش، نوع تدریس، زمان تدریس در آن بسیار مهم است که غفلت در آن می تواند به جای منفعت آسیب جدی برساند.
همچنین اکثر جامعه شناسان نیز مخالف روشهای سلبی هستند، و اعتقاد دارند نمی توان مانع استفاده جوانان از چنین فضاهایی شد چرا که این روش دقیقا همانند این است که ما جلوی رود آبی را با سنگ ببندیم و مانع از حرکت طبیعی‌اش شویم، بالاخره آن آب روان راهش را پیدا می کند که قطعا انحرف از مسیر اصلی است. در پایان باید تاکید کرد آموزش درست، صحیح و به موقع به نوجوانان و جوانان در محیط های علمی و دانشگاهی می تواند در آگاه سازی آنها در زمینه استفاده از چنین فضاهایی موثر باشد.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند